Streefgedrag i.p.v. streefgewicht

“Ons doel is een streefgedrag in plaats van een streefgewicht”

Isabelle (54) heeft vrijwel elk denkbaar dieet geprobeerd, met wisselende en altijd tijdelijke resultaten. Vol vertrouwen is ze dit jaar begonnen aan het nieuwe programma van het Behandelcentrum voor Overgewicht en Obesitas Zuid West Nederland. De komende twee jaar wordt Isabelle samen met 23 anderen intensief begeleid door een team dat bestaat uit artsen, diëtisten, psychologen en fysiotherapeuten. Het doel is om door gedragsverandering gezonder te leven. Een mooi streven, waar veel belangstelling voor is. Alleen is het programma een pilot en zijn alle plaatsen bezet. Aanmelden heeft dus geen zin.

Spanningen en emotionele stress leidden bij Isabelle tot haar overgewicht. “Het begon rond mijn dertigste. De triggers waren mijn scheiding en wat daaraan voorafging”, vertelt ze. “Maar ook dat je ineens alleen verder moet met een baby. Dat was best een zware periode. Door het programma heb ik onlangs pas ontdekt dat ik begin te snaaien als ik het moeilijk heb.” Isabelle probeerden vrijwel alle diëten om af te vallen. “WeightWatchers, dokter Cohen, South Beach Dieet, Sonja Bakker, koolhydraatarm, Pascale Naessens. Noem het maar op en ik heb het geprobeerd. Sommige hielpen, maar alleen tijdelijk. Ik ben zelfs dertig kilo afgevallen, maar heb me daarbij geen dag goed gevoeld. Ik had geen energie en was misselijk. Daarna was het drie jaar lang een gevecht om niet aan te komen. Desondanks nam het gewicht weer toe. Ik heb ook deelgenomen aan een programma met een leefstijlcoach, maar ook dat hielp niet. Ik heb meer sturing nodig.”

Leefstijlinterventie

Het programma met leefstijlcoach valt onder GLI (gecombineerde leefstijlinterventie). “Dat is een mooi programma voor mensen met overgewicht of obesitas”, stelt bariatrisch arts Madelène Kuipers. “Uit onderzoek blijkt echter dat het voor mensen met een ernstige vorm van overgewicht niet toereikend is. Mensen met een Body Mass Index (BMI) van boven de 40 of een BMI van tussen de 35 en 40 met een andere aandoening, hebben belang bij een begeleiding door meerdere specialisten. Het probleem is dat deze gespecialiseerde GLI nog niet verzekerd wordt, maar Bravis pakt het toch op. In het najaar van 2023 zijn we gestart met screenen en selecteren van de deelnemers. In januari zijn we gestart met drie groepen van ieder acht personen.”

Onderliggende oorzaken

Het programma zet in op leefstijlverandering en kijkt ook naar de onderliggende oorzaken van het overgewicht. “Aan het begin van het traject krijgen de deelnemers een laagcalorisch dieet, wat hopelijk hun laatste dieet zal zijn. Door meteen af te vallen, krijgen de deelnemers extra motivatie. Na een week of zes keren zij terug naar normaal eten met duurzame gedragsverandering. Daarbij spelen de psychologen een belangrijke rol”, aldus Madelène. Een van die psychologen is Linda Dietvorst. “We gaan op zoek naar de herkomst van het overgewicht. We brengen in kaart hoe het gezin van herkomst was. Komt overgewicht in de familie voor? Hoe was de opvoeding qua eetgedrag? Mogelijk zijn er patronen vanuit het verleden waar de persoon zich niet bewust van is”, vertelt Linda. “Het gaat om bewustwording en inzicht. Via een eetdagboek brengen de deelnemers in kaart op welke momenten zij snaaien, snoepen of verkeerde keuzes maken. Ook kijken we of het gedrag geleid wordt door situaties, gevoelens, gedachtes etc. Alles hangt met elkaar samen.”

Oorzaken

Overgewicht kan door verschillende oorzaken ontstaan. “Aanleg, een gebeurtenis in je leven, medicijngebruik, westerse eetgewoontes of niet goed slapen”, somt Madelène als voorbeelden op. “Maar je kunt het ook van thuis uit hebben meegekregen. Als je ouders te zwaar zijn, heb je als kind een grotere kans om zowel op kinderleeftijd als op volwassen leeftijd ook te zwaar te zijn. De meeste mensen die bij ons aankloppen hebben al van alles geprobeerd. Het mooie aan ons programma is dat mensen meer inzicht krijgen in de aanleiding voor hun overgewicht en wat ze er zelf aan kunnen doen. De diëtisten helpen bij het eetpatroon en fysiotherapeuten gaan samen met de deelnemers op zoek naar de sport die bij hen past.”

Streefgedrag

Het behandelcentrum hoopt dat mensen dankzij het programma tot een duurzame gedragsverandering komen en het in stand houden. “We gaan voor een streefgedrag in plaats van een streefgewicht”, aldus Madelène. Het doel van Isabelle is om een goede gezondheid terug te krijgen. “Maar ook dat ik dankzij dit programma afval, want dat werkt echt op mijn gemoed. Ik hoop zo’n patroon te krijgen dat ik niet meer hoef na te denken bij wat ik eet en de goede keuzes spontaan maak. Ik wil dit nu aanpakken voor mijn verdere leven. Het moet gewoon lukken.”