Inleiding
Een gastric bypass (afgekort als OAGB/RYGB) verandert het maagdarmstelsel waardoor de opname van een aantal geneesmiddelen anders wordt. Deze veranderingen zijn vaak levenslang. Ook na een sleeve gastrectomie dienen onderstaande voorschriften opgevolgd worden
Vraag steeds advies aan je arts of apotheker bij het opstarten van nieuwe medicatie.
Medicatie met vertraagde werking
Sommige medicatie is speciaal ontworpen om de werkzame stof vertraagd vrij te geven gedurende lange tijd. Deze pillen moeten het hele maagdarmstelsel passeren opdat de werkzame stof door het lichaam opgenomen kan worden. Na een gastric bypass kan het zijn dat de medicatie niet volledig opgenomen wordt. Deze medicatie wordt het best omgezet naar medicatie die de werkzame stof onmiddellijk vrijgeeft. Mogelijk zal u dan meerdere pillen per dag moeten innemen.
Hoe herken je deze medicatie?
Soms kan je medicatie met vertraagde werking afleiden uit de naam. Voorbeelden hiervan zijn ‘UNO’, ‘Retard’, ‘LA’ (Long Acting), ‘Chrono’, ‘Slow’, ‘CR’ (Controlled Release), MGA (met gereguleerde afgifte) … Maar vaak kan je het niet uit de naam afleiden.
Heel vaak gaat het om psychofarmaca (antidepressiva, kalmeringsmiddelen, antipsychotica,…) Deze dienen daarom ook steeds beoordeeld te worden door de arts die deze medicatie heeft voorgeschreven en moeten zo nodig aangepast worden.
Vraag ook steeds raad aan uw apotheker! Niet alle voorschrijvende artsen weten wat wel/niet mogelijk is na een bariatrische ingreep.
Grote pillen: potloodgom-methode
Ook het inslikken van geneesmiddelen kan moeilijker verlopen doordat de doorgang van de maag naar de darm verkleind werd. Omwille van deze reden zijn grote pillen te vermijden, vooral in het begin na de operatie. De maximum grootte die toegestaan wordt, is deze van een potloodgom.
Elk pilletje dat groter is dan een potloodgom en moeilijk verdragen wordt, kan dan bij voorkeur (tijdelijk) omgezet worden naar een vloeibaar alternatief (voorbeelden: suikervrije siropen, smelttabletten of kauwtabletten, druppels, bruistabletten (wel volledig laten uitbruisen!), zakjes met poeder). Indien dit niet beschikbaar is, kan het geneesmiddel evt gebroken of geplet worden. Met behulp van een tablettenpletter (te verkrijgen in de apotheek). Het poeder van de geplette tablet kan nadien gemengd worden met een beetje yoghurt of appelmoes en zo ingenomen worden. Het is zeer belangrijk om heel het potje yoghurt/ appelmoes leeg te eten zodat u al uw medicatie ingenomen hebt.
Na elk gebruik moet de tablettenpletter goed afgewassen worden met lauw water en nadien afgedroogd worden.
Opgelet: niet alle medicatie mag zomaar geplet worden.
Vraag dit steeds na bij uw apotheker!
Pijnstillers
Als u een pijnstiller nodig heeft, moet ook hier een juiste keuze gemaakt worden.
- Paracetamol is de eerste keuze pijnstiller na een bariatrische ingreep. De voorkeur gaat uit naar bijvoorbeeld bruistabletten, smelttabletten, instant zakjes.
- Ontstekingsremmers (Ibuprofen®, Diclofenac®, Voltaren®, naproxen ) zijn zeer schadelijk voor de maag. Daarom moeten ze na een bariatrische ingreep zeker vermeden worden. Dit geldt voor elke toedieningsvorm (dus ook voor zetpillen, pleisters, gel/zalf …).
- De nieuwere ontstekingsremmers, de zogenaamde ‘COX2-inhibitoren’ (Etoricoxib®, …), zijn minder schadelijk voor de maag. Ze mogen eventueel wel gebruikt worden na een gastric bypass maar steeds in combinatie met goede maagbescherming en na overleg met de bariatrische chirurg (Pantoprazol®, Omeprazol®, …). Deze ontstekingsremmers zijn enkel te verkrijgen op medisch voorschrift.
- Tramadol of Codeïne kan na een bariatrische ingreep samen met paracetamol ingenomen worden indien u nog steeds pijn ervaart na de inname van paracetamol. Ook deze preparaten zijn enkel te verkrijgen op medisch voorschrift.
- Morfine-afgeleiden (Oxycodon®, Oxynorm®, …) zijn derde keuze preparaten bij pijn. Ze zijn enkel aangewezen indien de pijn niet met de combinatie paracetamol en tramadol of paracetamol en codeïne bestreden kan worden. Preparaten met vertraagde vrijstelling moeten echter vermeden worden na een gastric bypass (zie paragraaf 1)
Vitamines en mineralen
Vitamine- en mineralentekorten komen vaak voor na een gastric bypass (en in iets mindere mate ook bij een sleeve gastrectomie) en kunnen ernstige gevolgen hebben.
- Er zijn specifieke multivitaminepreparaten beschikbaar om vitaminetekorten te voorkomen na een bariatrische ingreep. Deze zijn eveneens beschikbaar in kauwtabletten of in strooipoeder.
- Naast vitaminen moet ook extra calcium ingenomen worden. Calciumcitraat wordt beter opgenomen dan calciumcarbonaat.
Deze vitamine- en mineraalpreparaten zullen waarschijnlijk levenslang ingenomen moeten worden.
Bloedverdunners
Er zijn recent aanwijzingen dat bepaalde bloedverdunners in tabletvorm (Eliquis®, Lixiane® ,…) minder goed werken na een gastric bypass. Indien u deze neemt dient u steeds met uw arts te overleggen die deze medicatie heeft voorgeschreven. Indien nodig dient dan door deze (huis)arts alternatieve medicatie te worden voorgeschreven.
Contraceptie: 'de pil'
‘De pil’ wordt theoretisch gezien minder goed opgenomen na een bariatrische ingreep.
Alternatieve vormen van anticonceptie zoals het spiraaltje zijn vermoedelijk veiliger. Met deze vorm van anticonceptie zullen uw menstruaties uitblijven. Hierdoor is er ook minder kans op bloedarmoede.
Bespreek de alternatieve vormen van anticonceptie met uw huisarts of gynaecoloog.
Alcoholgebruik na gastric bypass
Door een snellere maaglediging na een gastric bypass wordt alcohol gemakkelijker en sneller opgenomen in het bloed. Wanneer u twee eenheden alcohol consumeert, komt het alcoholgehalte in uw bloed al overeen met 4 eenheden. Minimaal alcoholgebruik kan dus al problemen geven.
Beperk daarom het alcoholgebruik na gastric bypass/sleeve gastrectomie om leverproblemen en alcoholmisbruik te voorkomen.
Besluit
Bij twijfel in verband met uw medicatie: Vraag steeds raad aan uw apotheker en (huis)arts.
